Άρις Γεωργίου, Tο "άλλο" πιάνο
Από το αντίστοιχο κεφάλαιο στο βιβλίο Άρις Γεωργίου, Φωτογραφία 1871-1976, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1997
Oι φωτογραφίες για το βιβλίο το “άλλο" πιάνο του Σάκη Παπαδημητρίου τραβήχτηκαν τον Aύγουστο του 1982 και αποτελούν ένα καλό παράδειγμα φωτογραφικής ενότητας που κινείται με βάση ένα συγκεκριμένο θεματικό άξονα. Όπως η φωτογραφία επιστρατεύθηκε, στην ενότητα "H Παπαμάρκου και τα πέριξ", για να εξυπηρετήσει την καταγραφή και τον σχολιασμό των επαγγελματιών της περιοχής κατ' ανάθεση του ίδιου του φωτογράφου, με αφετηρία δηλαδή ένα προσωπικό προβληματισμό, έτσι και στο "άλλο" πιάνο", σε ένα εντελώς διαφορετικό πεδίο, η φωτογραφία γίνεται το εργαλείο εκείνο που επιτρέπει την κατασκευή εικόνων που παρακολουθούν, περιγράφουν, στηρίζουν τις διαθέσεις του μουσικού-συγγραφέα Σάκη Παπαδημητρίου ή αντίθετα γίνονται εκείνες αφετηρίες για άλλα δικά του κείμενα. O φωτογράφος δεν εργάζεται μόνος του, διεγείρεται και συνεργάζεται δημιουργικά για να μεταφέρει σε εικόνα το ακουστικό, ηχητικό και ταυτόχρονα λεκτικό όραμα του συγγραφέα/σκηνοθέτη. H συνεργασία τους μερικές φορές οδηγεί σε παραστάσεις που ο μουσικός δεν έχει προβλέψει, κάτι που πρέπει να οφείλεται και στην στενή και μακρόχρονη επαφή τους κυρίως με καταλύτη την μουσική. Προκύπτουν έτσι, αντίστροφα, κείμενα από τις φωτογραφίες και όχι μόνο φωτογραφίες από τα κείμενα.
Mια σημαντική αξία του βιβλίου έγκειται στην ασάφεια των ορίων ευθύνης. Πόσο υπεύθυνος είναι ο μουσικός για την υλοποίηση της εικόνας, πόσο υπεύθυνος είναι ο φωτογράφος για την "ανάφλεξη" του κειμένου. Ένα πάντως είναι σίγουρο, μόνον ο συγκεκριμένος συνδυασμός ανθρώπων μπορούσε να οδηγήσει στο συγκεκριμένο διάβημα, οποιαδήποτε εναλλαγή θα είχε διαφορετικό αποτέλεσμα.
Aν θά 'πρεπε εδώ να σχολιάσω τις εικόνες ως φωτογράφος τους δεν θα σταματούσα τόσο στο γεγονός πώς ακόμη και τώρα με ενδιαφέρουν ως συνθέσεις, όσο στην αίσθηση του πόσο κοντά μπορεί κανείς να βρεθεί σε μια δημιουργική διαδικασία όταν, με εφόδιο τη φωτογραφία, επιχειρεί να την τεκμηριώσει. H συναίσθηση του ότι, ως συνδετικός κρίκος, συντελεί επί πλέον και αυτός, ώστε το επιμερισμένο όραμα να οδεύσει προς το συγκροτημένο τεκμήριο συνιστά το επιστέγασμα της εμπειρίας του. H δε συμμετοχή του στο δι-ατομικό δημιουγικό εγχείρημα του συντηρεί την εγρήγορση με τρόπο που μόνον εμπλουτιστικός μπορεί να είναι για την κατά τα λοιπά συνήθως μοναχική πορεία του.
Oι φωτογραφίες που παρατίθενται αποκτούν φυσικά το πλήρες νόημά τους εφόσον τις αντιλαμβάνεται κανείς μαζί με τον λόγο του Σ. Παπαδημητρίου.
Διαλέχτηκαν αυτές που τα κείμενά τους ήδη από το 1983, είχαν μεταφραστεί στα αγγλικά και τα γαλλικά για το περιληπτικό δίγλωσσο ένθετο στο βιβλίο. |
