 |
APIΣ ΓEΩPΓIOY, PHOTOSYNKYRIA PEOPLE
244 Aσπρόμαυρες φωτογραφίες από τις διοργανώσεις Parallaxis και Photosynkyria. Δίγλωσσο, ελληνικά αγγλικά. Kείμενο: Άρις Γεωργίου. 52 σελίδες, 30Χ24. Έκδοση MΦΘ για τη Photobiennale. Θεσσαλονίκη, Aπρίλιος 2008.
|
ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
PHOTOSYNKYRIA / PEOPLE
Κάπου πίσω βαθειά στη μνήμη μου, από τα ξεκινήματά μου στη φωτογραφία, ανασύρεται η φράση “Les Gens ne comptent pas pour du beurre». Ήταν ο τίτλος μιας συνέντευξης του Guy Le Querrec σε ένα γαλλικό φωτογραφικό περιοδικό της εποχής, δεκαετία του ’70 ήταν, και τον είχε διαμορφώσει ο δημοσιογράφος προκειμένου να υπογραμμίσει το ουσιαστικό, το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον του le Querrec για τους ανθρώπους που εν τέλει τού “χάριζαν” τις σημαντικές του φωτογραφίες. Όταν, καμιά εικοσπενταριά χρόνια αργότερα, κάποτε τον γνώρισα και τού ανέφερα τη δική του φράση που μού είχε αφήσει ανεξίτηλο ίχνος, εκείνος πια δεν τη θυμόταν καν. Μού έδωσε μάλιστα την εντύπωση ότι το ζήτημα δεν τον απασχολούσε πλέον με τον ίδιο τρόπο. Αυτή, η πιθανόν αβάσιμη, αμφιβολία μου έγινε αφορμή για να συνειδητοποιήσω πόσο η φωτογραφία βρίσκεται σχεδόν “έξω από τον φωτογράφο”. Πόσο το περιεχόμενο της απεικόνισης, το είδωλο της πραγματικότητας στη φωτοαευαίσθητη επιφάνεια δεν είναι παρά μια άυλη και άψυχη σημείωση, ένα φτωχό μνημόνιο μιας συγκίνησης που δεν μπορεί να επαναληφθεί. Οι άνθρωποι λοιπόν, “δεν μετρούν μόνο σαν βούτυρο” στο ψωμί μας, δεν είναι διακοσμητικοί, δεν είναι απλές οπτασίες που συνέλαβε ο φακός, δεν είναι μορφές και μάζες που αποκρυσταλλώνονται σε μια ωραία σύνθεση, ή αφαίρεση, αποκαθιστώντας “έργο τέχνης”. Οι άνθρωποι είναι. Ή ήταν.
Αυτές τις σκέψεις μου έφερε στον νου τούτη η αναδίφηση στο αρχείο των αρνητικών της Φωτογραφικής Συγκυρίας. Φέτος που πάνε είκοσι χρόνια από το ξεκίνημά της κι ακόμη λίγα από το Parallaxis ’85 που είχε προηγηθεί. Τώρα που αντιλαμβάνομαι τον αριθμό των ανθρώπων που φωτογράφισα καθώς, όλο και περισσότερο ήθελα να συγκρατώ στη μνήμη μου φάσεις, πρόσωπα, καταστάσεις ανάμεσα σε τόσες και τόσες που διαδραματίζονταν. Λυπάμαι ταυτόχρονα που ανακαλύπτω πως κάποια πράγματα μού λείπουν αλλά καυχώμαι ότι περιέσωσα πολλά περισσότερα. Και βεβαίως δεν μένω ασυγκίνητος μπρός σε εικόνες που τις πιο πολλές φορές χαρακτηρίζονται από χαμόγελα και ικανοποίηση, όπου είναι διάχυτη η χαρά από τη συμμετοχή, όπου είναι ορατή η συναίσθηση της σπουδαιότητας των συναντήσεων, της ανταλλαγής, της επαφής. Και πιο πολύ από κάθε τι, καθώς διατρέχω αυτά τα στιγμιότυπα, καθώς ξετυλίγεται ένα πανόραμα ανθρώπινο στα μάτια και στη μνήμη, καθώς η επιτυχία της διοργάνωσης, η επίδοση με άλλα λόγια, βρίσκεται πλέον πίσω μου, αντιλαμβάνομαι πως το σπουδαιότερο ίχνος, το πολυτιμότερο όφελος μιας ολόκληρης ιστορίας της φωτογραφίας είναι εκείνες οι λίγες ή περισσότερες φιλίες που χτίστηκαν, εκείνες που απεικονίζονται κιόλας σ’ αυτό το αρχείο ανάμεσα σε ένα πλήθος λιγότερο διαχρονικών επαφών που ωστόσο όλες μαζί επαληθεύουν τη ρήση “αυτό που μετράει είναι οι άνθρωποι”. Και συνειδητοποιώ το προνόμιο που είχα, ή έστω που διεκδίκησα, να μπορώ να ρυθμίζω τη δόση και τον βαθμό της επαφής με τους εικονιζόμενους, να μπορώ ακόμη και τώρα, πολλά χρόνια αργότερα να ανανεώσω μιαν επαφή αν το επιθυμώ ή να “παγώσω” μιαν άλλη λιγότερο ευχάριστη. Και διαπίστωσα, παρά τη νοσταλγία που πάντα είναι και πόνος, πως στη θέα των προσώπων και των φάσεων που παρελαύνουν επικράτησε τελικά μέσα μου ένα αίσθημα ευφορίας. Θέλω να ελπίζω πως ανάλογο θα είναι και το αίσθημα των υπολοίπων θεατών που θυμούνται αλλά και όσων, νεότερων ή νεοφώτιστων της φωτογραφίας, δεν έζησαν τις στιγμές αυτές από κοντά.
Με την ευκαιρία της επετείου και με τη βοήθεια του Στέργιου Καράβατου αναδίφησα το αρχείο των αναμνηστικών φωτογραφιών που τραβούσα σε σχεδόν όλες τις συναντήσεις από το Parallaxis ’85 κιόλας μέχρι την τελευταία Photosynkyria που είχα προγραμματίσει του 2003, περνώντας ακόμη και από την Εικόνα και Είδωλο, υποκατάστατο της Συγκυρίας του ’97. Ένας τεράστιος αριθμός εικόνων, που δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να αναπαραχθούν όλες εδώ, εικονίζουν φωτογράφους, διοργανωτές, επιμελητές, κριτικούς, δημοσιογράφους, διοικητικούς, πολιτικούς, ακαδημαϊκούς και πολλούς τακτικούς και σποραδικούς θαμώνες που όλοι μαζί διαμόρφωναν το έμψυχο υλικό της Συγκυρίας. Ήταν αρκετά τα χρόνια όμως και στη διάρκειά τους ή λίγο αργότερα αρκετοί μας εγκατέλειψαν. Αισθάνθηκα ότι θα ήθελα να μνημονεύσω. Και να τους αφιερώσω την αναδρομή.
Θεόδωρος Νικολέρης, Νίκος Κεσσανλής, Χρύσα Ρωμανού, Νέλλη Σεραϊδάρη, Άγγελος Σεραϊδάρης, Κώστας Κωβαίος, Τζέννυ Κιλίμη, Βασίλης Κατεμίδης, Άγγελος Κλουτζός, Μίμης Κοντός, Κώστας Κατσίκης, Νίκος Μπακόλας, Πέρρης Βασιλικός, Guy Senzier, Arnaldo Troiani, Σπύρος Μελετζής, Τάκης Τλούπας, Νίκος Παραλής, Kurt von Pozadowski, Κοσμάς Γαλλιλαίας, Αντρέας Μιχάλης, Σταύρος Κουγιουμτζής, Ιουλία Βοκοτοπούλου, Αθηνά Μπουτάρη, Γιώργος Κονταξάκης.
|
