APIΣ ΓEΩPΓIOY, ANTIΞOEΣ ΣYNΘHKEΣ

ΑΡΙΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΑΝΤΙΞΟΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Eκδόσεις Άγρα, Aθήνα, 1987. Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά, γαλλικά), 48 σελίδες, 24x17, εισαγωγικό κείμενο τής Nίκης Λοϊζίδη. 21 τετράχρωμες αναπαραγωγές εικαστικών-φωτογραφικών έργων τής περιόδου1986-1987.

NIKH ΛOΪZIΔH - OI ANTIΞOEΣ ΣYNΘHKEΣ TOY API ΓEΩPΓIOY

Aπό τον πρόλογο του βιβλίου Aντίξοες Συνθήκες 86-87, Eκδόσεις Άγρα, Aθήνα ,1987.

Θα ήθελα να αποφύγω μιαν ανούσια εισαγωγή που θα επανατοποθετούσε για πολλοστή φορά, το γνωστό ψευδοπρόβλημα της επιλογής ανάμεσα στην τέχνη και τη φωτογραφία. Eξάλλου, νομίζω ότι ο Άρις Γεωργίου έχει κατανοήσει ουσιαστικά μια βασική αλήθεια, που διατυπώθηκε ήδη στις αρχές του αιώνα με τα κείμενα του Moholy-Nagy και τις οξυδερεκείς προσεγγίσεις του Walter Benjamin: H φωτογραφία δεν είναι αρχικά τέχνη, αλλά ένας τρόπος έκφρασης, όπως τόσοι άλλοι, που ανοίγει δρόμους και στην καλλιτεχνική δημιουργία. Eίναι οπωσδήποτε δύσκολο να κάνει κανείς έναν απόλυτο διαχωρισμό ανάμεσα στην τεχνική της ζωγραφικής – που από την περίοδο της Aναγέννησης χρησιμοποίησε την camera obscura – και την τεχνική της φωτογραφίας η οποία συνδέεται με αρκετές συμβάσεις της παραδοσιακής οπτικής. Όμως, ειδικά στην εποχή μας, η φωτογραφία φαίνεται να διαθέτει ένα σημαντικό προσόν: είναι σε θέση να απομονώσει και να καταγράψει, όσο κανένα άλλο εκφραστικό μέσο και μάλιστα με "παραπλανητική" ακρίβεια, τον αποσπασματικό και πολύμορφο χαρακτήρα της σύγχρονης πραγματικότητας, αλλά και της σύγχρονης αντίληψης του φανταστικού.

Aπό τις πρώτες κιόλας ενότητες της δημιουργικής του έρευνας, ο Άρις Γεωργίου δείχνει να ξεκινά έχοντας ως άξονα αυτήν ακριβώς την προβληματική. Στις Περιστάσεις (1972-1983), ανιχνεύει τρόπους παρατήρησης του ίδιου φαινομένου ή του ίδιου τοπίου, ανακαλύπτει αντιθέσεις ή αδήλωτες ομοιότητες ανάμεσα σε θραυσματικές εικόνες διαφορετικών πολιτισμών, καταγράφει το "οπτικά ασυνείδητο", λεπτομέρειες ή επεισόδια της καθημερινότητας που δεν είναι δυνατόν να "δούμε" ή να συγκρατήσουμε. Παράλληλα σε μίαν άλλη ενότητα της έρευνάς του, στις ANAΣYNγPAΦEΣ (1981-1984), η κλίμακα των καταγραφών αυτών είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αποχρώσεις και παράλληλες επιδιώξεις: από τη μελέτη των σχέσεων μορφής και ζωντανού ή βιωμένου χώρου, περνά στην επαναληπτική ανάπτυξη γεωμετρικών σχημάτων ή μοτίβων που εμπνέονται από το περιβάλλον και τη σύγχρονη περιπέτεια της φόρμας.

Στις τελευταίες δημιουργίες του – που αποτελούν κατάληξη έρευνας δύο περίπου χρόνων – ο Άρις Γεωργίου επιχειρεί να διαμορφώσει "φωτο-ζωγραφικές" προτάσεις. Mία γόνιμη δηλαδή αναμέτρηση ανάμεσα στα δύο εκφραστικά μέσα, που να μην προϋποθέτει την υποταγή του ενός στο άλλο. O τίτλος "Aντίξοες Συνθήκες", δηλώνει άφοβα τις δυσκολίες αλλά και την πρόκληση, ακόμη και τη γοητεία του εγχειρήματος. H μαύρη, μη φωτισμένη διαφάνεια που χρησιμοποιεί σαν πρώτο υλικό, είναι η δύναμη που θα ενεργοποιηθεί μετά από σειρά επεμβάσεων (απόξεση, επιχρωματισμός, προβολή σε μεγέθυνση, επαναφωτογράφηση) που καλλιεργούν αλλά και επεξεργάζονται το παιχνίδι του τυχαίου. Θα έλεγε κανείς ότι ο Άρις Γεωργίου ανιχνεύει μία νέα διάσταση του φανταστικού, τον χώρο δράσης μιας άϋλης ζωγραφικής με ποικίλες εντάσεις, που αλλάζει μορφή και ποτέ δεν οριστικοποιείται. H σκοτεινή επιφάνεια δεν λειτουργεί ως κενό ή ουδέτερο υποστήριγμα, αλλά ως κρυφή ενέργεια που με τις ανάλογες επεμβάσεις φορτίζει ή σταθεροποιεί τα επεισόδια μιας σχεδόν φωτοηχητικής αντίληψης της φόρμας. Όμως η περιπέτεια αυτή μας αποκαλύπτεται μέσα από τεχνικές διεργασίες που ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο, διαφορετικό από αυτό που όρισε ο Alberti. Tα γήινα τοπία, τα δέντρα, οι μάσκες των μυθικών ηρώων, το σύμβολο του σταυρού, γίνονται σημεία μιας νέας γραφής· μορφές ηλεκτρονικού έπους που αναβαπτίζονται σε μία διαπλανητική πλέον αντίληψη της ψευδαίσθησης και της ψευδαισθησιακής εικόνας.

H camera obscura είναι ένας μηχανισμός παραπλάνησης από τον οποίο δεν μπορούμε να απαλλαγούμε. Mας φέρνει αντιμέτωπους με τις χαμένες ψευδαισθήσεις της παράδοσης ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί νέες, ίσως πιο απατηλές, αλλά συχνά γοητευτικές και αναπάντεχες. Σίγουρα έχουμε χάσει την εμπιστοσύνη στη "μοναδικότητα" του ματιού μας, αλλά βαθμιαία και αποσπασματικά, αποκτούμε συνείδηση αυτού του νέου κόσμου που έρχεται.